Compost maken in de tuin – zo werkt het

Of het nu gaat om meerjarige resten, grasmaaisel of keukenafval – compost in de tuin is niet alleen een praktische en zeer duurzame afvalverwerking, maar ook een waardevolle humuswinst. Hier kun je ontdekken waar je op moet letten bij het opzetten van een composthoop en hoe je deze kunt vullen.

Inhoud van het artikel

• Waarom compost maken? De voordelen op een rij
• De juiste locatie in de tuin
• Composthoop of compostbak?
• Laag voor laag: compost maken – zo werkt het
• Dos &; Don’ts: Wat kan er op de compost – en wat niet?
• Compost voor het balkon: de wormenbak

Compost is het goud van de volkstuinier – geen wonder, want het is de belichaming van gesloten kringlopen en duurzaam tuinieren. We leggen uit waarom het zinvol is om een composthoop in de tuin te hebben en hoe je deze het beste kunt inrichten.

Waarom compost maken? De voordelen op een rij

Composteren houdt in dat organisch materiaal van planten op elkaar wordt gelegd, dat ontleedt onder invloed van zuurstof, water en warmte. Het gaat om verschillende micro- en macro-organismen, algen en schimmels. Om deze reden heeft een composthoop veel voordelen:

• Compost vervangt een organische afvalbak, evenals organische meststof en turf
• Compost is voedselrijk, bevordert het bodemleven en de bodemvruchtbaarheid
• Composteren produceert humus en verbetert de drainage-eigenschappen van de bodem
• Goede compost vermindert water- en winderosie
• Compost is duurzaam, milieuvriendelijk en klimaatneutraal
• Composteren is kosteneffectief
• Goede compost slaat water op en geeft het op tijd af

De juiste locatie in de tuin

Zorg ervoor dat u de brandende zon en volledige schaduw vermijdt om uitdroging of rot te voorkomen. De ideale compostplaats ligt dus in halfschaduw, bijvoorbeeld achter een tuinhuisje of in de beschutting van een haag of een hoge boom. Om ervoor te zorgen dat uw composthoop voldoende van verse lucht wordt voorzien, mag deze niet worden omgeven door gesloten wanden. Een windbeschermde – maar niet helemaal windstille – locatie in de tuin is ideaal.

Meer praktische tips voor de perfecte compostlocatie:

• Om onnodige conflicten met buren te voorkomen, moet u de compost leggen met een minimale afstand van 50 centimeter van de grens van het perceel.
• Plaats je compost in de buurt van de vloer om tuinieren gemakkelijker te maken.
• Het pad naar de compost moet worden verhard zodat het niet verzacht van de regen en je het gemakkelijk kunt bereiken met een kruiwagen.
• Nuttige insecten welkom! Zorg ervoor dat u betongrond onder de compost vermijdt. Direct contact met de tuingrond is belangrijk zodat regenwormen en andere bodemorganismen zich kunnen verplaatsen en water kan wegvloeien.
• Dichtmazige draad op de grond houdt ratten, woelmuizen en andere knaagdieren weg.
• Op grotere tuingebieden zijn twee of drie composthopen ideaal, waartussen je heen en weer kunt leggen. Dit betekent dat één compost altijd in bedrijf is terwijl de andere kunnen rusten.
• In regenachtige gebieden moet de composthoop worden afgedekt om deze te beschermen tegen te veel vocht en rot.

Composthoop of compostbak?

In principe kunt u kiezen tussen een composthoop en een gekochte compostbak (zogenaamde thermische of snelle composteermachine). Kunststof thermische composteermachines zijn zeer geschikt voor kleinere tuinen, maar ook terrassen en zelfs balkons. Door de kunststof bekleding hebben ze het voordeel dat de compost sneller rijp en bruikbaar is door de hogere warmteontwikkeling. Maar zelfs een zelf gecreëerde composthoop is de moeite waard, zelfs op kleine gebieden.

In het geval van een gelaagde composthoop zijn open containers die voldoende lucht- en wateruitwisseling mogelijk maken geschikt. U heeft de keuze tussen roostercomposter of gaascompost: Een compostsysteem met houten latten heeft als voordeel dat het door de variabele hoogte kan worden aangepast aan de betreffende hoeveelheid. Kies hiervoor voor natuurlijk hout en verwijderbare planken om een natuurlijke luchtuitwisseling te garanderen. Houten elementen moeten mogelijk na een paar jaar worden vervangen, omdat ze na verloop van tijd rotten. Een gaascomposter heeft een vergelijkbare structuur als een lattencomposteermachine en heeft tegelijkertijd een langere houdbaarheid.

Laag voor laag: compost maken – zo werkt het

Afhankelijk van de hoeveelheid afval kun je direct een composthoop bouwen of over een langere periode opstapelen. Als je compost volledig direct stapelt, is composteren het snelst. In dit proces wordt houtachtig materiaal gelaagd met vers en bedekt om een goede koolstof/stikstofverhouding te bereiken. U gaat als volgt te werk:

1. Bereid de site
voor Verwijder ongecontroleerde groei en bladeren van de plaats waar u uw composthoop wilt laten staan. Maak de grond los met een hark.

2. Maak
de eerste lagen compost Doorlatend materiaal zoals haagmaaisel, stro of gehakte of fijngehakte takken en twijgen zijn hiervoor geschikt. De eerste laag moet ongeveer 30 centimeter hoog zijn. Meng vervolgens tuinafval en bladeren en verspreid ze in lagen over de compost. Wissel altijd af: eerst een laag voedselrijk, vochtig en zacht afval (bijv. groenten, fruit, koffie- of theedik, gazon), dan een laag voedselarme, droge componenten.

Tip: Strooi bij gesloten compostbakken wat extra compoststarter op de eerste laag.

Bedek tussendoor de lagen steeds opnieuw met grond van ongeveer 5 tot 10 centimeter dik om de composthoop van de nodige micro-organismen te voorzien. In het geval van open composthopen, zorg ervoor dat u het regelmatig water geeft tijdens langdurige droogte. De compost mag nooit natter zijn dan een samengeknepen spons.

Hoe beter je de afzonderlijke componenten en tuinafval mengt en in lagen legt, hoe sneller het rottingsproces (kortweg rotten) op gang komt. Hierdoor ontstaan temperaturen tot 65-70 graden Celsius in de compost, waardoor onkruidzaden en bodemplagen afsterven.

3. Dek compost af
Zodra de compost een bepaalde hoogte heeft bereikt (ongeveer 1,20 meter in het geval van open composthopen), wordt deze afgedekt om hem te beschermen tegen overmatige droogte en vocht. Hiervoor wordt de composthoop afgewerkt met een glad geverfde laag gazonmaaisel, bladeren of soortgelijk tuinafval. Deze laag zorgt ervoor dat de temperatuur in de compost constant blijft. Als alternatief kunt u pompoenen of komkommers op de bovenste laag compost planten.

4. Na enige tijd: Composthoop verplaatsen
Na een paar weken is de compost gezakt tot een derde van de oorspronkelijke massa en kan deze worden verplaatst. Door te graven met een schop of spade wordt de compost gelijkmatig gemengd, gaan de binnenste lagen naar buiten en wordt de compost belucht met zuurstof. Dit versnelt het composteren.

Tip: Op dit punt kun je zien of de mengverhouding en het vochtgehalte van je compost goed is. Als het te vochtig is, kunt u droog en grof afval opnemen om rot te voorkomen.

5. Gebruik
kant-en-klare compost Na een paar maanden kun je al zogenaamde verse compost gebruiken. Dit is compost met nog herkenbare componenten. Verse compost is vooral goed als mulchmateriaal of als meststof om de bodem te verbeteren. Het mag echter slechts oppervlakkig in de grond worden opgenomen.

Als je wat langer wacht, krijg je rijpingscompost, oftewel kant-en-klare compost. Dit kan puur worden gebruikt of als substraatmengsel voor bedden, potplanten, kassen, enz.

Dos &; Don’ts: Wat kan er op de compost – en wat niet?

Door keuken- en tuinafval te composteren, creëer je natuurlijke meststof voor je tuin. Om compost van hoge kwaliteit te verkrijgen, moet u de grondstoffen specifiek selecteren. Belangrijk: Te veel tuinafval vertraagt het rotten aanzienlijk, daarom moet je eerst grotere materialen hakken of versnipperen.

Wat kan er op de compost?

• Rauwe voedselresten
• Resten en schillen van groenten en vruchten (onbespoten citrusvruchten daaronder begrepen)
• Thee- en koffiedik
• Brood
• Eierschalen
• droog gazonmaaisel
• Bladeren en struiken snoeien
• Stro
• Oude Aarde
• Houtsnippers en zaagsel
• verdorde bloemen en kruiden
• Algen uit de tuinvijver
• Schors

Tip: Als er na het maaien van het gazon grote hoeveelheden gras overblijven, kun je het mengen met houtsnippers of gescheurde kranten en compost.

Wat kan er niet op de compost?

• Gekookte restjes, vooral dierlijke producten
• Metaal
• Leer
• grote takken en wortels
• behandeld hout
• Gebladerte van walnoot- of kastanjebomen, eiken, kersenlaurier of platanen
• gekleurd of gecoat papier
• Kattenbakvulling
• Zieke plantenresten of planten met plaaginfestatie
• Mineraal afval
• As
• Onkruid dat al zaden draagt
• Notendop
• bespoten snijbloemen of fruitresten

Compost voor het balkon: de wormenbak

Ook als je geen eigen tuin hebt, kun je baat hebben bij compost: balkontuiniers bijvoorbeeld. Ook willen ze hun planten voorzien van voldoende voedingsstoffen, maar tegelijkertijd neemt een compost potentieel veel ruimte in beslag. Voor balkonbezitters met compostintenties is een wormenbak of een lagencomposteermachine daarom geschikt.

De wormenbak is een volledig gesloten houten kist gemaakt van onbehandeld hout. De doos recycleert, net als compost, afval tot humus, die kan worden gebruikt als meststof voor planten en balkonbakken. Om te beginnen krijg je ongeveer 500 wormen van de gespecialiseerde handel. Bekleed vervolgens de wormenbak met vochtig papier, spreid er een laag tuinaarde en wat groenteafval op – waarna de wormen de doos in mogen. Hoewel je direct begint met het eten en recyclen van restjes, moet je in eerste instantie alleen kleine hoeveelheden keukenafval in de wormenbak kwijtraken (ongeveer 200 gram per dag). Wanneer de doos halfvol is, wordt de inhoud aan één kant tegen elkaar geschoven en wordt vers plantenafval aan de vrije kant gelaagd. Binnen drie maanden is de eerste compost klaar. Let op: wormen verdragen geen vorst, dus de wormenbak moet in de winter op een warmere plaats worden bewaard.

Zogenaamde lagencomposteerders van metaal of kunststof bestaan uit een opvangbekken voor vloeistof en meestal drie stapelbare niveaus met geperforeerde bodems. Ze werken op dezelfde manier als de eerder beschreven wormenbak. Tuintip: De vloeistof uit het opvangbekken is een uitstekend mestkrachtconcentraat.